Công nghiệp không đạt chỉ tiêu vì… khách quan?

Ngoài ra, năm 2006 có thêm một số dự án mới đi vào hoạt động như dây chuyền tôn mạ kẽm (30.000 tấn/năm), tôn mạ màu (35.000 tấm/năm), nhà máy đóng tàu Vinashin, nhà máy chế biến thuỷ sản, dự án sản xuất lắp ráp động cơ siêu nhỏ Mabuchi (trên 308 triệu sản phẩm/năm), nhà máy dây, cáp, các thiết bị và phụ kiện điện… cũng góp phần cho tăng trưởng của công nghiệp TP.
Tuy nhiên ông Trần Văn Minh cũng thừa nhận, kết thúc năm 2006, tốc độ tăng trưởng GDP của TP chỉ đạt 12,2% so với chỉ tiêu là 14%. Trong đó, GDP của ngành công nghiệp chỉ đạt mức tăng 17%, trong khi chỉ tiêu đề ra là 21%. Cả công nghiệp quốc doanh Trung ương, công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lẫn công nghiệp địa phương đều chỉ đạt tương ứng là 89,5%, 92% và 93,4%.
Theo ông Trần Văn Minh, nguyên nhân chủ yếu do bão số 6 gây thiệt hại nặng (ước khoảng 1.980 tỉ đồng) cho các nhà máy, cơ sở sản xuất, kho tàng và ảnh hưởng lớn đến khả năng khôi phục sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, KCN Hoà Khánh có 161/162 DN thiệt hại về tài sản, nhà xưởng. Trong đó, một số DN bị thiệt hại đến 80–100% nhà xưởng và phải ngừng sản xuất từ 1-3 tháng…
Bên cạnh đó, sự biến động tăng giá vàng, dầu thô, gas… đã gây sức ép tăng giá đầu vào của các ngành giày da, cao su… Nhiều ngành hàng gặp khó khăn về nguyên liệu và thị trường. Trong khi, Mỹ vẫn duy trì thuế chống bán phá giá đối với cá basa còn sản phẩm cá, mực bị Nhật Bản áp dụng lệnh kiểm tra 100%, giày da bị EU áp thuế chống bán phá giá…
Mặt khác, sự biến động về thị trường, khó khăn về nguồn vốn đầu tư… làm chậm tiến độ triển khai một số dự án lớn (như dự án của Công ty sữa Vinamilk, cáp điện Việt Á…) cũng làm ảnh hưởng đến việc góp phần tạo thêm giá trị sản xuất mới cho ngành công nghiệp Đà Nẵng.
Tóm lại, qua giải thích của ông Trần Văn Minh thì nguyên nhân dẫn tới việc sản xuất công nghiệp của Đà Nẵng trong năm 2006 không đạt chỉ tiêu hầu như đều là do… khách quan!
Nguyên nhân chính là từ chủ quan
Sau bão số 6, tại hội thảo bàn biện pháp giúp DN bị thiệt hại tìm kiếm nguồn vốn khôi phục sản xuất, Chủ tịch Hội DN vừa và nhỏ Đà Nẵng Nguyễn Trung Dân phải kêu lên: “DN Đà Nẵng thật nhỏ và mong manh quá. Nền sản xuất, thương mại của một TP như Đà Nẵng mà chỉ cần một cơn bão đi qua thì nguy khó đã ló dạng ngay trước mắt!”. Đến kỳ họp HĐND TP cuối năm 2006, thực trạng “mong manh” đó càng lộ rõ.
Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP Mai Đức Lộc chỉ ra rằng tốc độ phát triển công nghiệp của TP ngay từ trước bão số 6 cũng đã không đạt kế hoạch (chỉ đạt 91%). Đến quý IV, thiên tai gây thiệt hại lớn, nhiều DN phải dừng sản xuất càng khiến tốc độ tăng trưởng chậm lại. Ông cũng chỉ ra, trong 5 sản phẩm công nghiệp chủ lực của TP thì có tới 3 sản phẩm có giá trị sản xuất giảm 20–34% so với năm 2005!
Theo phản ảnh của một số đại biểu HĐND TP, việc xử lý khó khăn tồn đọng ở các DN sau khi sắp xếp chưa dứt điểm. Cơ chế hỗ trợ DN di dời có ban hành nhưng việc thực hiện cụ thể chưa thống nhất. Mức hỗ trợ quá khác nhau nên các DN thiếu điều kiện đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất.
Thiệt hại do bão gây ra đối với các DN rất lớn, nhưng việc hỗ trợ khắc phục chỉ mới dừng ở chủ trương, chưa có giải pháp cụ thể, nhất là trong tiếp cận các nguồn vốn tín dụng để phục hồi sản xuất. “Đây sẽ là khó khăn chồng lên khó khăn đối với các DN và người lao động, không chỉ hiện nay mà còn ảnh hưởng trong năm đến” – Nhiều đại biểu HĐND TP Đà Nẵng cảnh báo.
Ông Mai Đức Lộc nhận xét: “Ngành công nghiệp phát triển thiếu bền vững đã bộc lộ qua nhiều năm. Sức cạnh tranh sản phẩm yếu, hiệu quả thấp, quy mô đầu tư chưa tương xứng với vị thế của TP, môi trường đầu tư và hạ tầng kỹ thuật chưa hoàn thiện. Giá trị tăng thêm của ngành công nghiệp phần lớn là từ DN đầu tư mới (nhờ yếu tố vốn và lao động). Trong khi nội lực các DN cũ gần như đã khai thác đến hạn. Một số DN quốc doanh địa phương đang khó khăn cả về công nghệ, tài chính, năng lực quản lý và cạnh tranh!”.
Theo nhiều đại biểu, Đà Nẵng chỉ mới xây dựng được một số sản phẩm công nghiệp chủ lực, nhưng các sản phẩm này dự báo sẽ biến động trong quá trình phát triển, như hạn chế phát triển xi măng, thép… vì ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến du lịch. Về cơ bản, Đà Nẵng vẫn chưa xác định rõ hướng chiến lược ngành ưu tiên trong sản xuất công nghiệp. Đó mới là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới sự “mong manh”!
“Điều cần nhấn mạnh - ông Mai Đức Lộc nói - yếu tố quyết định tạo ra sự tăng tưởng nhanh không chỉ bằng việc xác định danh mục mặt hàng chủ lực, mà quan trọng hơn là hệ thống các chính sách hỗ trợ và khuyến khích cụ thể để thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc tập trung đầu tư vào ngành công nghệ cao là xu hướng chung, nhưng trong điều kiện cụ thể của TP hiện nay cần chú ý đúng mức các ngành công nghiệp truyền thông, vốn có thuận lợi về lao động, thị trường và huy động vốn!”.

• Hải Châu